Zadbajmy o pomieszczenia dla zwierzat

Wielokrotnie podkreślaliśmy w piśmie na­szym, że odpowiednia pielęgnacja zwie­rząt wpływa w znacznym stopniu na osią­gnięcie lepszych rezultatów w konkursach i w następstwie, w praktycznym zastosowa­niu zdobytych wiadomości, przyczyni się w dużej mierze do zwiększenia opłacalności hodowli lub chowu zwierząt. Najbardziej ra­cjonalne żywienie zwierząt będzie mało opła­calne lub też nawet zupełnie zmarnowane, jeśli nie stworzymy zwierzętom warunków, w których będą się mogły należycie rozwijać i produkować. Dotyczyć to będzie zwłaszcza młodzieży, z którą tak wiele Peerowcy mają do czynienia, a która stanowi, podobnie jak i u ludzi, podstawę rozwoju na przyszłość. W naszym klimacie zima trwa długo. Acz­kolwiek pożądanym jest, aby zwierzęta na­wet i w tym czasie przebywały jak najdłużej na okólnikach, to jednak mrozy, deszcze, krótko trwające dni itp. czynniki ograniczają przebywanie zwierząt na świeżym powietrzu i słońcu. Zwierzęta są więc skazane na prze­bywanie w budynkach, najczęściej zbudowa­nych w sposób zupełnie nieodpowiedni dla ich bytu. Im dłużej trwa pobyt zwierząt w pomie­szczeniach nieprzystosowanych do ich wy­mogów, im mniej odpowiednie są one dla ro­zwoju młodzieży, im gorzej przystosowane do danej produkcji (np. mleka, wełny, pra­cy) — tym gorzej wypadnie opłacalność cho­wu zwierząt. Dobre pomieszczenia dla zwie­rząt i dbanie o ich wygody w czasie długo­trwałej zimy wpłyną zawsze korzystnie n& ich zdrowie i wydajność. Bydło mleczne na ogół jest niebardzo wy­magające pod względem stanowisk, trzeba mu jednak dostarczyć takich warunków, w których by mogło przetrzymać zimę bez spadku mleczności. Zbyt zimne obory, słabe słanie, zaciemnione stanowiska — to są przy* czyny, które obok nieodpowiedniego żywie­nia i niezrozumienia sprawy wyboru najdo­godniejszych terminów cielenia się krów, po­wodują w dużej mierze utwierdzenie przeko­nania, ,,że krowy mleczne nie opłacają się". Bydło mleczne wymaga stanowisk su­chych, w miarę ciepłych i jak najbardziej wi­dnych. W zbyt ciepłych oborach i najczęściej jednocześnie źle przewietrzanych — krowy nie znajdą dla siebie warunków, sprzyjają­cych silnej i zdrowej wymianie pokarmów na składniki mleka. Od warunków zdrowotnych zależy rów­nież w dużym stopniu prawidłowość oddy­chania, wymiana ciepła oraz związane z tym działanie całego organizmu i jego zdolności wydzielania mniejszych lub większych ilości mleka. Często spotykamy się ze spornym zagad­nieniem, czy lepiej trzymać krowy na oborni­ku, czy też w miejscach, z których się co pewien czas obornik usuwa. Krowy, stojąc w oborach wgłębionych, w których przechowuje się obornik przez czas dłuższy, muszą oddychać wyziewami, wydzielającymi się z nawozu, których nawet przy obfitym słaniu uniknąć się nie da. Z dru­giej strony w zimnych budynkach obornik dostarcza ciepła, co przy niestarannie zbu­dowanych oborach ma swoje dodatnie zna­czenie. Poza tym obornik trzymany stale pod bydłem jest zwykle lepszej jakości, niż wy­rzucany na gnojownię. Jeśli więc chodzi o otrzymanie dobrego gnoju, a mniej dbamy o jakość mleka lub je­go przetworów, to odpowiedniejsze będzie przetrzymywanie bydła mlecznego w obo­rach wgłębionych, w których obornik będzie się przechowywał przynajmniej przez kilka miesięcy. Natomiast, jeśli chcemy otrzymać czyste, nie zakażone bakteriami mleko, trudniej ule­gające zepsuciu i nie przesycone zapachami obory, to musimy krowy trzymać na stano­wiskach nieprzepuszczalnych, stale sprząta­nych i obficie słonych. Staranna pielęgnacja i zapewnienie odpo­wiednich stanowisk ma jeszcze o wiele więk­sze znaczenie przy wychowie młodego bydła i cieląt. Pomieszczenie, w którym przebywa cielę, powinno zbliżać się swymi warunkami do okólnika. Oczywiście, nie może ono za­stąpić okólnika w ścisłym znaczeniu tego słowa. W pierwszych tygodniach po odłą­czeniu od krowy należy cielę umieścić z dala od matki, tak, aby się wzajemnie nie widzia­ły. Kojec cielęcia musi być w miarę ciepły (zimą około 8 do 12° C), słoneczny i odpo­wiednio przestronny. Zbyt ciepłe obórki są nieodpowiednie. Cielęta w takich warunkach wydelikacają się zbytnio i wpuszczone na dwór łatwo podlegają zaziębieniom. Nadto tracą apetyt, co odbija się oczywiście ujem­nie na szybkości ich wzrostu. Z drugiej strony, trzymane w zimnie, mu­szą wytwarzać duże ilości ciepła, by utrzy­mać temperaturę swego ciała, a na ocieple­nie organizmu zużywają z paszy część skład­ników pokarmowych, która mogłaby iść na przyrost żywej wagi. W ten sposób koszt wychowu cielęcia znacznie wzrasta. Temperaturę w oborach można regulo­wać wietrzeniem, bądź przez tzw. wietrzniki, bądź też przez otwieranie okien. Jednocze­śnie reguluje się wtedy i czystość powietrza i usuwa szkodliwe dla zdrowia zwierząt ga­zy. Gazy te, zwłaszcza dwutlenek węgla, amoniak i siarkowodór są bardzo szkodliwe dla młodych organizmów, utrudniają bowiem działalność płuc, podrażniają błony śluzowe przewodu oddechowego, a nawet mogą wy­wołać zatrucie. Przy wietrzeniu należy zwra­cać uwagę, by nie stwarzać przeciągów, któ­re mogą łatwo spowodować zaziębienia, zwłaszcza gdy w pomieszczeniach jest cie­pło, a na dworze zimno. Okna powinny być dostatecznie duże. W większości obór panuje stale półmrok, a zdarza się często, że obory posiadające ok­na są ciemne, bo na zimę zasłania się je płachtami lub wybite szyby zatyka się wiech­ciami słomy, gałganami. Przy braku odpo­wiedniego oświetlenia cielęta nie mogą się rozwijać należycie. Słońce pobudza wzrost młodzieży, przyśpiesza przemianę składni­ków pokarmowych, przez co zapobiega zbyt­niemu otłuszczeniu. Poza tym słońce zabija bakterie i dlatego przeciwdziała występowa­niu chorób. Dla cieląt należy więc przezna­czyć najwidniejsze, posiadające najwięcej słońca, pomieszczenia. W budynkach bez do­statecznej ilości okien, należy wybić otwory i wstawić okna. Lepiej mieć budynek chłod­niejszy, ale za to widny i przewiewny, ani­żeli ciepły, ale ciemny. Podobne uwagi o pomieszczeniach dla cieląt dotyczyć będą i prosiąt. Na ogół świ­nie są nie bardzo wrażliwe na zimno, chroni je bowiem przed nim warstwa mniej lub wię­cej grubej słoniny. Nie znoszą natomiast wil­gotnych i trudno ocieplających się pomiesz­czeń. Temperatura w chlewniach winna wy­nosić około 10° C. Nie warto budować drogich, cemento­wych chlewni. Takie chlewnie mają swoje zalety, ale mają również poważne wady. Do zalet tych budynków należy łatwość utrzy­mania ich w czystości, a w wypadku wybu­chu choroby zakaźnej, łatwo je odkazić. Do wad należy zaliczyć podłogi i przegrody ce­mentowe, które są zimne, trudno się ogrze­wają i oziębiają silnie i szybko te części cia­ła, którymi świnie ich dotykają. Najbardziej cierpią w takich chlewach prosięta: wycho­wują się trudno, przyrastają słabo, zapadają często na reumatyzm i artretyzm oraz łatwo ulegają zaziębieniom, co wyraża się długo­trwałym kaszlem. Jeśli już jednak ktoś posiada chlew o ce­mentowej podłodze, winien chronić zwierzę­ta przed ich złym wpływem, albo obfitym sła­niem słomą, albo położeniem na podłogach drewnianych prycz. Prycze takie nie powin­ny dotykać podłogi całą powierzchnią, tylko poprzeczkami. Poprzeczki te nie powinny być zbyt wysokie, aby nie gnieździły się pod pry­czami szczury. Poza tym powinny być łatwo unoszone do góry, aby i pod nimi można by­ło zrobić porządek. To samo, co powiedzie­liśmy o podłogach cementowych, odnosi się również do podłóg wyłożonych kamieniami. O wiele lepiej odpowiadają prosiętom bu­dynki drewniane. Są cieplejsze, a zarazem bardziej przewiewne; czystość utrzymujemy w nich przez częste bielenie ścian i przegród. Podłogi w takich chlewach mogą być cemen­towe albo też ułożone z cegieł. Na spód da­jemy wówczas żwir lub żużel, na to warstwę żwiru z cementem, a na wierzch cegły na płask z cementem. Należyte oświetlenie chlewów, zwłaszcza dla młodzieży ma wielkie znaczenie. Wszyst­kie uwagi o dobroczynnym działaniu światła i słońca, wymienione przy cielętach, dotyczą w tym samym stopniu prosiąt i świń. Jedynie ciężkie, dorosłe tuczniki opasają się czasem lepiej w pomieszczeniach słabo oświetlonych, mrocznych, ale nie zupełnie ciemnych.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”