Rolnictwo na Litwie

Wzwiązku z nawiązaniem stosunków dy­plomatycznych z Litwą, należy zapoznać się z możliwościami gospodarczymi tego kra­ju, a zwłaszcza z jego ustrojem rolnym. Litwa obejmuje przestrzeń wynoszącą 56 tysięcy kilometrów kwadratowych oraz liczy 21 •_< mi­liona mieszkańców. A więc obszar Litwy jest 6V£ raza mniejszy od Polski, a zaludnienie -nawet 14 razy niższe. Litwa to kraj rolniczy, gdyż Misko 85% ludności pracuje na roli. JednaKŻe wieś nie jest przeludniona, a go­spodarstwa rolne są względnie duże. Miano­wicie w 1930 r. było tam 287 tysięcy gospo­darstw, w tym 131 tys. gospodarstw poni­żej 10 ha obejmowało łącznie 750 tys. ha (17% piewierzchni), zaś 154 tys. warsztatów 10—100 ha obejmowało łącznie 3.300 tys. ha, co stanowiło 76% wszystkich użytków rol­nych. Dużo znajduje się tam folwarczków od 20 do 100 ha, a mianowicie 61 tysięcy, pod­czas gdy Polska posiadała ich w 1921 r. za­ledwie 87 tysięcy. Wielka własność obejmuje na Litwie nieznaczny odsetek powierzchni— została rozparcelowana, a dawnym właści­cielom zostawiono 80 do 150 ha. Zaznaczyć należy, że gospodarstwa rolne są tam rzadko dzielone, przeważnie przechodzą na jednego z synów, a córki są wyposażane w ruchomo­ściach. Gospodarstwa te są z małymi wyjątkami skomasowane. W najbliższym pięcioleciu całkowici ukończone zostaną prace koma-sacyjr^e. Obecnie przystępują Litwini do Tfienorowania gruntów podmokłych. Wieś li­tewska na ogół różni się od polskiej, ma wygląd rozrzuconych folwarczków. Długie „ulicówki" są tam rzadkością. Gleby są na ogół niezłe, a miejscami nawet bardzo żyz­ne. Jednakże klimat sprawia rolnikom duże kłopoty, zwłaszcza podczas sprzętów zbóż długotrwałe deszcze często jeszcze na pniu niszczą plony. Na grunty orne wypada tam 48% po­wierzchni kraju, na łąki i pastwiska —20 % , lasy — 19% i nieużytki (w znacznej mierze jeziora i torfowiska) — 12%. Słup graniczny między Polską i Litwą. Wskazuje on, iż od tego miejsca zaczyna się ziemia polska, na któ­rą obcy wstąpić może tylko za naszym zezwoleniem. Rolnik litewski produkuje spośród zbóż głównie żyto (512 tys. ha), owies (340 tys. ha) oraz jęczmień i pszenicę (po 210 tys. ha). Z okopowych na pierwsze miejsce wy­suwają się ziemniaki (172 tys. ha) i buraki cukrowe (7 tys. ha). Z roślin przemysłowych wymienić należy len, który siewany jest na 79 tys. ha. Uprawiają tam sporo wyki, mie­szanek, koniczyny itp., które nieźle się uda­ją na dobrych glebach i w wilgotnym kli­macie (blisko 600 tys. ha). Plony na Litwie są na ogół niezłe. Np. w 1936 r. zbierano tam z 1 ha pszenicy 11 q (Polska 12,2), żyta — 11 q (Polska 10.9). ziemniaków 116 q (Polska — 118 q), bura­ków cukrowych 244 q (Polska 210 q), Inu-włćkna — 3,4 q (a u nas 2,8 q). Względnie wysoka produkcja pasz i obfi­tość pastwisk wpływają korzystnie na ho­dowlę inwentarza. Mianowicie w grudniu 1937 r. było tam 550 tys. koni (7 razy mniej niż u nas), 1200 tys. sztuk bydła (8 razy mniej), owiec 60 tys. szt. (5 razy mniej) a świń — 1200 tys. szt. (6 razy mniej niż u nas). Jednocześnie posiadano tam przeszło 4'L. miliona kur i gęsi. Konie na Litwie są stosunkowo silnie pogrubiane: większe i cięższe od naszych. Rasy krów: holenderki. szwyce i ajrszyfy. Trzoda chlewna jest wy­równana, są to wybitnie bekonowe sztuki. Natomiast owce są podobne jak u nas na Wileńszczyźnie. Na uwagę zasługuje dobry rozwój spół­dzielczości. Spółdzielnie mleczarskie przero­biły w 1935 r. 315 milionów kg. mleka i wy­produkowały 13 mil. kg. masła. Również dobrze rozwija się produkcja i wywóz bekonów, jaj i nasion koniczyny. Powyższe produkty wraz z drzewem zajmują główne miejsce w wywozie zagranicznym Litwy. Przemysł rolny obecnie rozbudowu­je się. Niemal cały wywóz rolniczy jest w rękach spółdzielczości. Cukrownie pokrywa­ją już wewnętrzne zapotrzebowanie, gdy kil­ka lat temu musiano cukier sprowadzać w całości z zagranicy. Standaryzacja (sortowa­nie) produktów rolnych, jak: bekonów, jaj, masła, nasion koniczyny itp. jest na Litwie przeprowadzona na ogół staranniej niż u nas i dlatego Litwa uzyskuje zagranicą lepsze ceny. Spośród szkół rolniczych wymienić na­leży Akademię Rolniczą, cztery średnie szkoły (leśna, ogrodnicza, hodowlano-mle-czarska i techników rolnych) i liczne niższe szkoły rolnicze. Sieć tych szkół uzupełniona jest również szkołami powszechnymi, w któ­rych przez 2 lata wykładane są przedmioty rolnicze. W ten sposób każdy rolnik zdoby­wa tam oświatę rolniczą. Na uwagę zasłu­guje wysokie czytelnictwo (gazet i książek) wśród rolników. Przemysł fabryczny jest tam jeszcze słabo rozbudowany. Litwa nie po­siada ani węgla, ani soli, ani też nafty. Pro­dukty te sprowadza z zagranicy. Do więk­szych miast zaliczyć można tylko Kowno (100 tys. mieszk.) i Kłajpedę — port morski przy ujściu Niemna. Koleje żelazne i szosy są stosunkowo słabo rozbudowane. Jednakże zwykłe drogi są dobrze utrzymane, a sieć autobusowa jest silnie rozwinięta. Pomimo słabo rozwiniętego przemysłu i jednostronnej (głównie rolniczej) produk­cji, stan gospodarczy Litwy jest na ogół po­myślny. Długi państwowe w przeliczeniu na 1 mieszkańca wynosiły w 1935 r. zaledwie 37 zł., (w Polsce 141 zł), -zaś wydatki pań­stwowe w 1934 r. wynosiły ogółem około 225 mil. zł. (Polska 2.209 mil. zł) z czego wy­dano na oświatę 36 mil. zł (Polska 308 mil. złotych).

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”