Czym jest uniwersytet ludowy

Po skończonych pracach polnych, z nasta­niem jesieni przystąpimy znowu do żyw­szej pracy w naszych organizacjach. Będziemy więcej czasu poświęcać na czytanie pism i książek, zaczniemy częściej chodzić na zebrania do świetlicy, na próby teatralne, na śpiew. Praca nasza w okresie jesienno-zimo­wym nabierze znowu raźnego tempa i rozwi­jać się będzie dalej według przemyślanego i ułożonego planu. W planie tym znajdą się również punkty, dotyczące wiejskich uniwersytetów ludowych. Wielu bowiem spośród kolegów i ko­leżanek marzy o tym, żeby na parę miesięcy wyrwać się do uniwersytetu ludowego i tam szukać odpowiedzi na to wszystko, co w my­śli i sercu się zrodziło, a nie znalazło pełne­go wyjaśnienia. Koło, planując pracę, musi o nich pomy­śleć. Bp przecież i pomocy materialnej, i do­rady potrzebują. Dobrze więc będzie, jeśli choć krótko zastanowimy się nad tym, czym jest uniwer­sytet ludowy i jakim celom służy. Uniwersytet ludowy jest częścią całego ruchu ludowego. Wyrósł on w Polsce z po­trzeb ruchu młodzieży wiejskiej. I z ruchem tym jest nierozerwalnie związany. Cele, ja­kie sobie stawia, są te same, jakie odnaleźć możemy w pracach i dążeniach każdego ko­ła młodzieży wiejskiej. W uniwersytecie ludowym są one tylko bardziej uwyraźnione i mocniej przeżyte, jaśniej rysują się w umysłach i głębiej zapa­dają v/ duszę. Jakie więc są te cele? Mówimy często: chcemy być dobrymi obywatelami wsi i Państwa, chcemy i mu­simy w Państwie znaczyć i o> jego losach de­cydować. Ale jak to się ma siać? Życie narodu czy państwa jest wielkim łańcuchem osiągnięć, zdobyczy i wartości, tworzonych przez tysiące pokoleń. Jest ja­kimś takim wielkim ciągiem, nigdy nieusta­jących twórczych wysiłków ludzkich. Ludzie żyją, tworzą, umierają; zapadają się w przeszłość coraz to nowe pokolenia; a na­ród trwa, tworzy i wiecznie żyje. Wszystkie wysiłki ludzkie na przestrzeni całych wie­ków są ze sobą nierozerwalnie związane; je­dne z drugich wynikają i stanowią spoistą całość. Wieś dzisiejsza chce się w ten wielki ciąg dziejów jeszcze bardziej włączyć, chce wziąć czynny udział w tworzeniu nowych ogniw łańcucha narodowego i ludzkiego po­stępu. Żeby się to stało, wieś musi znać, rozu­mieć i czuć przeszłość, cały jej dorobek •ogarnąć, przeżyć i ukochać. Musi poznać sama siebie i debrze uświa­domić sobie te wszystkie wartości i siły, z którymi ma stanąć dc twórczego udziału w kształtowaniu przyszłych losów swego na­rodu i całej, ludzkości. Obejmując sercem i rozumem przeszłość, zdobywając świadomość własnych warto­ści i sił, wieś wtedy dopiero meże daleko w przyszłość rzucać wzrokiem, cele stawiać i twórczym wysiłkiem ku nim podążać. Droga ku takiej przebudowie całej wsi prowadzi przez przebudowę wewnętrzną du­szy pojedynczego człowieka. Jednostka bogata duchowo, kochająca dobro, widząca swoją i swej grupy społecz­nej rolę w życiu i dziejach, potrafi skutecznie oddziaływać na swe otoczenie oraz je prze­budowywać. Uniwersytet ludowy tak organizuje pra­cę i układa program, żeby człowiek biorący udział w danym kursie rósł w sobie; żeby się bogacił w mocne przeżycia; żeby czuł, kochał i kształtował w sobie wolę do czyn­nej, codziennej służby dobru i prawdzie. Program w uniwersytetach ludowych obejmuje historię, literaturę, przyrodę, ży­cie społeczne wsi i Państwa, śpiew i teatr. Wraz z wykładowcą podążamy w przesz­łość, by zobaczyć i przeżyć wysiłki ludzkie i ich znaczenie w przebudowie życia na lep­sze i pełniejsze. Czujemy, mozolimy się, cierpimy i zdo­bywamy wraz z tymi, co już dawno byli. Obraz ich życia, myśli i czynów staje przed nami, jakby się dziś stawał. Bierzemy go w siebie i za swój uznajemy. Wraz z poetą, czytając jego dzieła, tęs­knimy, mecniejemy, kochamy, wyrywamy się na szczyty prawdy, piękna i dobra, krze­pimy się do czynu, zdobywamy ufność W zwycięski pochód dobra. Wykłady te i inne oraz ciekawe książki i pisma ukazują nam ogromny, przepiękny świat. Tak różnorodny, tak bujny w formach, sposobach życia, jak nieobjęty i nieskończo­ny, a harmonijny! Człowiek wobec ogromu wszechświata to prawie, nic — niedostrzegal­ny pyłek. A jednocześnie jakiż wielki przez swe twórcze wysiłki i czyny, przez swą we­wnętrzną wartość... Przez wykład, referat, dyskusję idziemy do wsi naszych, do rodzin, kolegów, erganizacyj, spółdzielni, gmin. Rozpoznajemy, co dobre, co złe. Z czym walczyć, co rozbudowywać. Jakie tam nasze miejsce. Wspólną myślą budujemy obraz no­wej, piękniejszej wsi i jej roli w Państwie. A pieśń, która nam towarzyszy ciągle w pracy; nasze bogate przeżycia pogłębia i w jedną harmonię zespala. * Wszyscy w uniwersytecie — wykładow­cy i słuchacze — stanowimy jedną gromadę. Żyjemy przez parę miesięcy ze sobą jak w rodzinie. Idea, która w nas się wzmaga, w życiu tym daje o sobie znać. Jesteśmy lepsi i bar­dziej obowiązkowi w spełnianiu codziennych prac i czynności. Chociaż niewiele jeszcze rozumie, wyczuwa już pod­świadomie, że to zdrowa potrawa i dla ludzi, dlatego kukurydzę na surowo próbuje. Uczymy się widzieć, że idea żyje napraw­dę tylko' wtedy, jeśli drobny, codzienny czyn, ulepszający życie, jest jej wyrazem.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”