Jak wyglada Przysposobienie Rolnicze na Litwie

Ostanie rolnictwa litewskiego pisaliśmy już w numerze 13 „P.R." z roku bieżą­cego. Stan ten na ogół jest dobry, zwłaszcza jeśli się weźmie pod uwagę, że przed wojną był o wiele niższy. Na pomyślny rozwój rol­nictwa litewskiego^ doniosły wpływ wywie­ra między innymi szeroko rozbudowane Przysposobienie Rolnicze. Organizacja ta jest względnie młoda, gdyż pierwsze kółko PR zostało uruchomione w 1930 roku przy wydatnej współpracy miejscowego gospoda­rza i działacza A. Juczasa. Zaznaczyć rów­nież należy, że jednym z pierwszych instruk­torów tej organizacji był p. Tiszkus, który obecnie jest dyrektorem departamentu Mi­nisterstwa Rolnictwa. W ciągu 6 lat ilość kó­łek wzrosła do 700, a ilość uczestników do 20 tysięcy. Obecnie (w 1938 r.) jest już na Li­twie 1.200 kółek PR liczących 37 tysięcy uczestników. Biorąc pod uwagę, że Litwa po­siada 287 tys. gospodarstw, wypadnie 1 uczestnik na około 8 gospodarstw rolnych. Podstawy organizacyjne akcji PR na Li­twie są zupełnie odmienne niż w Polsce. U nas prace oświatowe prowadzone są przez organizacje młodzieżowe, które jednocześ­nie rozwijają i akcję PR. Na Litwie nato­miast istniejące organizacje młodzieżowe posiadają wyraźne oblicze polityczne, zaś kółka PR przy ścisłej współpracy ze szkołą powszechną rozwijają akcję PR, a ubocznie również akcję ogólno-oświatową. Mówiąc inaczej, w Polsce PR rozwija się na tle akcji ogólno-oświatowej, na Litwie zaś akcja ogól-no-oświatowa jest uzupełnieniem Przysposo­bienia Rolniczego. Cały aparat kierowniczy, a więc instruk­torzy zorganizowani są w Izbie Rolniczej. Poza tym w każdym powiecie jest agronom powiatowy, od którego zależny jest specjal­ny instruktor Przysposobienia Rolniczego. Instruktor ten może również korzystać ze współpracy innych instruktorów, a więc in­struktorów ogrodnictwi itp., których w każ­dym powiecie jest około ośmiu. Jednostką organizacyjną jest kółko PR posiadające tzw. przewodnika, którym prze­ważnie jest nauczyciel szkoły powszechnej. Uczestnicy podzieleni są na trzy grupy: do pierwszej wchodzi młodzież do 15 roku ży­cia, do drugiej chłopcy starsi, do trzeciej — starsze dziewczęta. Powyższe wykazuje, że litewskie kółko PR jest organizacją dużą i złożoną. Dlatego też i powiatowy instruktor musi posiadać od­powiednie pomoce techniczne, umożliwiają­ce mu szybkie porozumiewanie się z ludźmi. Ma więc do swojej dyspozycji dobrze rozwi­niętą sieć telefonów, poza tym większość in­struktorów posiada własne motocykle, samochody. Litwinka w stroju narodowym. Program prac kółek PR jest obszerny. Praca uczestników polega przede wszystkim na uprawie roślin na małych poletkach oraz na hodowli drobnych zwierząt. W pracy tej poświęcona jest duża uwaga oraz duży na­cisk kładziony jest na zapiski rachunkowe. W ten sposób młodzież już od najwcześniej­szych lat wdraża się do gospodarowania z ołówkiem w ręku. Obck prac czysto rolniczych prowadzo­ne jest tzw. majsterkowanie, a więc chłopcy przechodzą kursy i ćwiczenia z plecenia mat, kręcenia postronków itd. Dziewczęta mają jeszcze obszerniejszy zakres prac: uczą się porządków domowych, szycia, kroju, tkac­twa, gotowania itd. Jak zaznaczyłem, uczestnicy zmuszeni są zapisywać koszty związane z uprawą bądź hodowlą, jak również wartość wyprodukowa­nych artykułów. Dzięki temu właśnie wia­domym jest, że w 1935 r. młodzież wyprodu­kowała towarów za sumę 202 tys. litów, czyli 179 tys. złotych, co przy 20 tys. uczest­ników daje przeciętną produkcję około 8 zło­tych na osobę. Zakończeniem prac są wy­stawy. Jest to niejako egzamin dla poszcze­gólnych uczestników. Do tych egzaminów w roku 1935 stanęło % uczestników. Zale­dwie '/ii część nie pracowała, bądź wstydziła się brać udział w wystawach. Obok wystaw, urządzane są również kon­kursy dojenia krów, koszenia, czytania ksią­żek, pisania referatów itd. W roku 1935 oko­ło 14 uczestników brała udział w tych kon­kursach. Uzupełnieniem wymienionych prac są po­gadanki wygłaszane przez agronomów i in­struktorów, jak również pogadanki wygła­szane przez uczestników, poza tym wyciecz­ki, orkiestry i chóry, organizowanie uroczy­stości narodowych itd. Również podkreślić należy, że litewskie PR posiada własny fundusz, z którego udzie­lane są stypendia i zapomogi zdolniejszym współuczestnikom na dalszą naukę w szko­łach średnich i niższych zawodowych. Powyższe krótkie uwagi o stanie Przy­sposobienia Rolniczego na Litwie, pozwolą Czytelnikowi zdać sobie sprawę, że akcja ta zakrojona jest na szeroką miarę. Młodzież litewska przystąpiła do tej pięknej pracy z całym oddaniem i z dużym entuzjazmem. Nie jest to zapał krótkotrwały — papierowy. O tym miałem możność przekonać się naocz­nie. Widziałem piękne pomniki wystawione z groszowych składek młodzieży wiejski o', jak również ich pracę na poletkach, w kurni­kach itd. Zwłaszcza długo pamiętać będę Kółko w Wencławiszkach, gdzie mnie — sta­rego entuzjastę akcji PR, przyjęto z całą serdecznością. Życzę też małemu Witoldowi Stanikunascwi, aby jego pomidory i kurcza­ki zdobyły na wystawie pierwszą nagrodę.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”