Dlaczego nie można przerywać pracy hodowlane

Przechodzimy obecnie okres zakończenia ca­łorocznych prac zespołów PR. Jest on rzeczywiście zakończeniem, ale tylko na po­letkach. Nie może zaś być mowy o zakończe­niu dla tych, co rok cały pracowali nad wy­chowem prosiąt, a szczególnie cieląt. Wiemy, że okres wzrostu i rozwoju cielę­cia nie kończy się z jednym rokiem, lecz wy­maga — 3 lat pracy. Bo tyle czasu trze­ba, by z cielęcia doczekać się krowy. Dlatego też musimy dążyć do tego, by konkurs wy­chowu cieląt prowadzić nie przez rok, a przez trzy lata. Taki właśnie trzyletni konkurs przewiduje bardzo dobra broszurka pt. „Wy­chów cieląt" napisana przez St. Wyrzy­kowskiego i M. Próchnickiego. Trzyletni konkurs wymaga wprawdzie od nas wytrwałości i ciągłości pracy, ale za to daje umiejętność całkowitego wychowu i ży­wienia od cielęcia do dojnej krowy. Co w go­spodarstwach naszych — zwłaszcza przy mle­czarniach i w okolicach miast — ma bardzo duże znaczenie. Z własnych obliczeń i z praktyki widzę, że krowy dają w dzisiejszych warunkach, gdy jest zbyt na mleko (a jeśli go nie ma, to trze­ba dążyć do zorganizowania mleczarni) zna­cznie większy dochód, niż np. świnie lub ko­nie. Dochód ten jest szczególnie duży letnią porą przy dobrym pastwisku i karmieniu zie­lonkami, bo te pasze tanio nas kosztują. Aby zaś mieć dochód zimą, trzeba koniecznie kro­wy żywić okopowizną, kiszonkami i sianem lub koniczyną z dodatkiem pasz treściwych. Zresztą, czyż tylko o dochodzie mamy myśleć? A CZY w naszych domach mamy pod dostatkiem mleka, masła, sera?! Nieraz ma­my parę krów, a całymi miesiącami jesteśmy bez mleka; a masła to się zjada chyba trochę na Wielkanoc i we żniwa. Na to, by więcej produkować oraz więcej i lepiej jeść, trzeba na wsi położyć bardzo silny nacisk. Bo i pod tym względem jest źle. Ale żeby mieć pod podstatkiem mleka i masła nawet od jednej krowy dla sporej ro­dziny, albo żeby je sprzedawać, gdy mamy parę krów, trzeba te krowy umiejętnie hodo­wać, a nie głodzić — latem na wydeptanym pastwisku, a zimą na słomie. Zwykła gospo­darska krowa, dobrze żywiona, może dać po­nad 3 tysiące litrów mleka rocznie; czyli przeciętnie przeszło 8 litrów dziennie, licząc cały rok. Sam otrzymywałem od krów, kupio­nych od drobnych gospodarzy za 180 — 240 zł, do 5 tysięcy litrów mleka rocznie. To prze­cie już dobra mleczność — nawet dla sztuk zarodowych... W hodowli bydła na wsi musi w szybkim czasie nastąpić przewrót, bo dzisiejsza hodo­wla to ogromne marnotrawstwo. To jakiś dzi­wny upór w tym, żeby krowy dawały obornik, a nie mleko. Zresztą, kiedy pytałem nieraz gospodarzy, po co hodują krowy, to odpowia­dali mi w najlepszej wierze, że po to, aby mieć obornik... To przekonanie trzeba jak najszybciej zmienić, a dużo do tegO' mogą się przyczynić zespoły trzyletnich konkursów hodowlanych. Dlatego też ci, co w tym roku prowadzili wy­chów cieląt, powinni pracę tę prowadzić da­lej. Powinny się także tworzyć nowe zespoły hodowlane, by coraz większa nas ilość zdo­bywała z roku na rok przygotowanie do no­woczesnej hodowli. Bo chyba w żadnej gałęzi gospodarstwa nie popełnia się tyle błędów, co przy wycho­wie bydła. Przyjrzyjmy się tym błędom po­krótce. Pomieszczenie. Jest to zazwyczaj ciasna, ciemna i duszna obora; gdy dla zdro wia i wzrostu bydlęcia potrzebne jest światło i świeże powietrze (tlen do oddychania). A przecież tak łatwo wyrżnąć w ścianie od południa odpowiednie okna, licząc po pół me­tra kwadratowego powierzchni okna na każ­dą sztukę; oborę codziennie dobrze przewie­trzyć oraz porobić specjalne wietrzniki. Pielęgnacja. Krowa nigdy nie czy­szczona, a w dodatku — jak to się jeszcze czasem zdarza — do połowy oblepiona grubą warstwą gnoju, nie może być zdrowa, ani do­brze się czuć i dawać dużo mleka. Dla zdro­wia krowy potrzebne jest codzienne obmywa­nie wodą jej powalanych gnojem części i czy­szczenie szczotką całej skóry. Brud bowiem zalepia otworki w skórze i krowa nie może przez skórę oddychać; nadto mnożą się na niej różne pasożyty. Ruch. Trzyma się krowy, a szczególnie cielęta, nieraz całymi miesiącami w zamknię­tym kojcu, gdy bieganie na swobodzie jest konieczne dla wyrośnięcia zdrowej, dobrze zbudowane^ sztuki oraz dla lekkiego porodu u krów cielnych. Przecież każdy ma — jeśli nie okólnik — to podwórko, na którym cielę czy krowa może zimą codziennie kilka godzin pobiegać i pochodzić. Żywienie. Żywi się zazwyczaj małe cielę pójłem, w którym jest dużo wody, a.ma­ło składników pokarmowych. A przecież od wody cielę ani inne stworzenie nie urośnie. Najwyżej rozepcha sobie tylko brzuch. Potem daje mu się siano i słomę, zamiast owsa, ma­kuchów, otrąb. Wynik zaś jest taki, że wyra­sta rozepchana beczka, za którą dają na ryn­ku, kiedy ma rok, 37 złotych. Sam takie wypadki wiele razy obserwowałem. To ja­kieś bezmyślne hodowanie. Bo przecież to cielę, gdy je­szcze ssało, było prawie ty­leż warte. A przez rok zjadło choćby samej słomy za kilka­dziesiąt złotych. Czas pokrycia. Czę­sto prowadzi się taką słabo wyrośniętą jałoszkę, gdy ma rok lub nieco więcej, do bu­haja i w rezultacie cielę rodzi cielę. Samo nie wyrośnie i cie­lęcia dobrego ani mleka nie da. Tymczasem tylko bardzo dobrze wyrośniętą jałówkę można kryć, gdy ma 18 — 21 miesięcy. Słabiej wyrośniętą — po ukończeniu dwóch lat. Czym pokrywają. Prowadzi się kro­wę czy jałówkę gdzie najbliżej jest buhaj, gdzie taniej biorą od pokrycia. Nie zważa się, jakiej ten buhaj rasy, po jakich rodzicach, czy z mlecznej rodziny, czy nie. A przecież wiadomo, że tylko po dobrze zbudowanym, od mlecznej matki, babki, prababki pochodzą­cym buhaju można otrzymać debrze zbudo­wane, mleczne potomstwo. Buhaj powinien być „kółkowy", tj. zaku­piony przez kółko rolnicze z obory zarodo­wej. I powinien mieć „licencję", tj. zezwole­nie na dopuszczanie go do krów. Taka stacja kopulacyjna dobrze się kółku i wsi opłaci, bo corocznie przybędzie około- 80 dobrych cieląt i przez to możemy poprawić poziom hodowli. Trzeba tylko- tępić dopuszczanie buhai nie 'i-cencjonowanych, bo one tak zanieczyszczają hodowlę, jak chwasty pole. Ustawa o dozo­rze nad buhajami wyraźnie przewiduje wy­sokie kary pieniężne za dopuszczanie buhai nielicencjonowanych. Trzeba ją tylko ściśle na wsi wykonywać. Wójci, sołtysi i kółka rol­nicze winny tego- dopilnować. Jeśli unikniemy powyższych błędów w na­szym konkursie, jeśli nauczymy się na jednej sztuce, a później przerzucimy tę wiedzę i pra­ktykę na wszystkie krowy, to- na pewno bę­dziemy w przyszłości inaczej hodować. Pomoże nam w tej pracy instruktor, po­może wymieniona wyżej broszura o wycho­wie cieląt, pomoże również książka inż. Le­wandowskiego pt. „Gospodarska hodowla by­dła".

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”