Nasz dotychczasowy dorobek na morzu

W dniu 10 lutego przypada rocznica odzys­kania wolnego dostępu do morza. Za­stanówmy się przeto choćby przez chwilę, czegośmy dokonali na tym naszym wybrzeżu morskim i jakie korzyści potrafiliśmy z mo­rza osiągnąć. Jeszcze w 1920 r. brzeg polski był pusty, a nasza' wielka obecnie Gdynia była tylko małą, biedną wiosczyną rybacką. Pamiętam, gdy przejeżdżałem w tym czasie z Gdańska do Berlina, w chwili gdy pociąg mijał puste, biedne brzegi naszego morza, Niemcy znaj­dujący się w wagonie aż zataczali się ze śmiechu, patrząc na te biedne okolice. Za­pewniali mnie, że Polska żadnych korzyści nie wyciągnie z tej kupy piasku i obszarów słonej wody. Dziś bywa inaczej. Dzisiaj muszą nas tyl­ko podziwiać. Minął bowiem krwawy i cięż­ki dla nas rok 1920, minął okres markowy. Gdy został uporządkowany Skarb, niezwłocz­nie przystąpiliśmy do zagospodarowania wy­brzeża morskiego. Nie mało to trudów ko­sztowało. Sam tylko port w Gdyni koszto­wał jedną trzecią część miliarda złotych, a łącznie z miastem — nawet przeszło mi­liard złotych! Była to duża ofiara ze strony całego społeczeństwa. Koszty te bowiem po­kryte zostały przez cały Naród: i przemysł i handel i rolnictwo zapłaciły łącznie ten mi­liard złotych dla zagospodarowania brzegu morskiego. Olbrzymi to wydatek, a jednak już się so­wicie opłacił. Jedna tylko Gdynia wchłonęła przeszło 80 tys. mieszkańców, osłabiając tym skutki bezrobocia w Polsce. Rozbudowując własny port, Polska zaoszczędza rokrocznie około 200—250 milionów złotych. Mianowicie prze­ładunek towarów, przechowywanie itp. czyn­ności niejednokrotnie więcej kosztują niż sam przewóz i to na bardzo znacznych odle­głościach. Dawniej nasz wywóz zamorski do­konywany był za pomocą portów obcych, przez Hamburg i Szczecin. Obecnie wywozi­my przez własny port i tym samym wszelkie wydatki ,,portowe" pozostają w kraju. W ten sposób w ciągu ostatnich 14 lat zaoszczędzi­liśmy na handlu zagranicznym, licząc bardzo ostrożnie, około 21L miliarda złotych. Po­wyższe wskazują, że na Gdyni zrobiliśmy wcale dobry interes: kosztowała nas miliard, a w ciągu 14 lat dała zysku co najmniej 2\i miliarda. O znaczeniu Gdyni dla naszego życia go­spodarczego najlepiej świadczą następujące cyfry. W 1936 r. przywieźliśmy 3 miliony tonn towarów wartości 1 miliarda zł. Z tego przez Gdynię przeszło 1.200 tysięcy tonn wartości 600 milionów zł. Jednocześnie ogólny wywóz z Polski wynosił 13 milionów tonn wartości 1 miliarda zł, z czego przez Gdynię przeszło 61 � miliona tonn wartości 370 mil. zł. Mię­dzy innymi wywieźliśmy przez Gdynię 313 tys. tonn drzewa, 62 tys. tonn cukru, 20 tys. tonn bekonów i wędlin, 33 tys. tonn nawo­zów sztucznych i 5.543 tys. tonn węgla i koksu. Do powyższego doliczyć należy i zyski osiągnięte z przewozu towarów zagranicz­nych na naszych statkach morskich. Obecnie posiadamy 66 statków o pojemności 96 tysię­cy tonn. Jest to co prawda flota nieduża, zwłaszcza w porównaniu z flotą handlową Niemiec, Szwecji czy Danii, jednakże 10 lat temu prawie nie mieliśmy statków handlo­wych morskich i dlatego z dorobku tego na­prawdę możemy być dumni. Flota handlowa nie tylko daje bezpośred­nie korzyści ich właścicielom, lecz również daje zatrudnienie licznej załodze, jak i perso­nelowi zatrudnionemu na lądzie (urzędnikom biurowym, majstrom w warsztatach okręto­wych i zwykłym robotnikom portowym). Morze również nas żywi, dostarczając znacznych ilości tanich i pożywnych ryb. W 1936 r. mieliśmy bez mała 2 tysiące ryba­ków, którzy wydobyli z morza 233 tys. q ryb, w tym 151 tys. q szprotów, które są tanie, a więc dostępne dla najbiedniejszej ludności w Polsce. �ączna wartość tego połowu wy­nosiła 4 miliony złotych. Jest to suma sto­sunkowo nieduża, lecz z każdym rokiem wzrasta. Już obecnie nasi rybacy poławiają śle­dzie daleko pomiędzy Anglią i Norwegią. A połów śledzi nie jest fraszką, gdyż np. obecnie sprowadziliśmy z zagranicy 52 tysią­ce tonn (5 tys. wagonów) śledzi wartości 19 milionów złotych. Rozbudowując własną flo­tyllę rybacką może niedługo będziemy mogli zachować te 19 milionów dla naszych ryba­ków. Ale nie dość jest zagospodarować brzegi morskie, nie wystarczy również rozbudować flotę handlową i rybacką. Należy urządzenia te tak zabezpieczyć, aby na wypadek wojny nie zostały zniszczone, bądź unieruchomione. Konieczne jest zatem zbudowanie również i odpowiednio silnej floty wojennej. Obecnie posiadamy kilka łodzi podwod­nych, kilka dużych kontrtorpedowców i tor­pedowców. Jest to co prawda flota znacznie słabsza np. od niemieckiej i rosyjskiej, ale na­sze okręty wojenne są nowe, zbudowane we­dług najnowszych zasad. Nie wystarczą na to jednak jedynie zasoby skarbu państwa. W rozbudowie floty wojennej musi wziąć udział całe społeczeństwo, dobrowolnie skła­dając na ten cel ofiary. Podkreślić należy, że przedwojenna niemiecka flota wojenna w du­żym stopniu zbudowana została z ofiarności społecznej, z drobnych datków kobiet i mło­dzieży niemieckiej. Jest to tym bardziej waż­ne, że flota wojenna odgrywa rolę jakby dużej uczelni. Okręt jest dużą maszyną i poboro­wy po przesłużeniu staje się nie tylko mary­narzem, lecz również wykwalifikowanym me­chanikiem, elektrotechnikiem, bądź szofe­rem. A więc morze nie tylko nas wzbogaca, ale i kształci. Z tego, cośmy wyżej powiedzieli wynika, że zdobycze nasze na odcinku morskim są bardzo duże, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, że wszystkie te prace zostały prze­prowadzone w ciągu ostatnich 14 lat, z cze­go połowa przypada na ciężki okres kryzy­sowy. Jest to bezwzględnie zasługą całego społeczeństwa.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”