Z pism spĂłldzielczych

Nieraz jesteśmy świadkami załamania się spółdzielni — czasem nawet dość moc­nej finansowo... Moc ta jednak musiała być w takim wypadku tylko pozorna lub jedno­stronna. Brak tam widocznie było siły rze­czywistej, wypływającej z założeń ideowych 'spółdzielczości. Siłą tą jest i powinien być świadomy udział członków w życiu i pracy spółdzielni. I to wszystkich członków, a. nie tylko jednostek lub zarządu. Tę świadomość rozbudzić może w dużym stopniu czytanie ga zet spółdzielczych i książek. Pisze o tym w N-rze 28 „Spólnoty" Stanisław Thugutt. Stwierdza na począt­ku, że po zebraniu założycielskim spół­dzielni członkowie zazwyczaj ochładzają swoje uczucia do niej: na następne zebrania przychodzą rzadko, pracą spółdzielni i jej rozwojem się nie interesują. I mimo, że spół­dzielnia rośnie, to jednak od członków raczej się oddala zamiast się zbliżać. Intersują się nią tylko jej władze, a ,,zwykły członek za szczyt swoich obwiązków uważa zakupy czy­nione w swojej spółdzielni". Autor podaje jednak sposób, który zwiąże członków ze spółdzielnią, który pozwoli im zapoznać się z jej pracą, a nawet z zapadłej wioski wpro­wadzi ich ,,w wielki krąg czynów i idei całe­go wszechświatowego ruchu spółdzielczego". Tym sposobem jest prasa spółdziel­cza. W piśmie każdy znajdzie wiadomości o tym, jak pracują inne spółdzielnie, jaki stwarzają dorobek, jak uniknąć błędów w ro­bocie snółdzielczej itp. Gdy członek spół­dzielni będzie uważnie czytał swoje pismo, to ,,nie tylko rozwidni mu się w głowie", ale „poczuje się naprawdę wspótwórcą tego, co się tam tworzy". Na pytania skierowane czasem do rolni­ków, czy zamierzają zorganizować u siebie we wsi kasę Stefczyka albo spółdzielnię mle­czarską, której potrzebę się odczuwa, słyszy się nieraz odpowiedź: ,,A kto będzie u nas to robił? I z kim? Gdyby częściej zaglądał do nas instruktor, albo gdyby we wsi był ktoś ta­ki, to by można było..." W N-rze 41 „Zjednoczenia" jest mowa o wsi Prusy pod Lwowem. Wieś ta li­czy 200 mieszkańców. Gospodarstwa są drob­ne, do zeszłego roku w szachownicy. „Jesteśmy na miejscu — pisze autor arty­kułu o tej wsi. Zastanawiamy się, do kogo się skierować. Wiemy, że twórcą Liskowa jest ks. prałat Bliziński; wiemy, że Handzlówka zawdzięcza swój obecny stan Franciszkowi Magrysiowi. A przecież w Prusach nie ma właśnie człowieka, którego można by na­zwać twórcą Prus. I to jest dla Prus bardzo charakterystyczne. Tu właśnie nikt się nie wybił na pierszy plan; tu wszyscy idą w kar­nym szeregu, niosąc chętnie pracę i ofiarę dir swoich organizacyj, dla dobra wsi. Przecież ci trzej ludzie, których tu spotkaliśmy, stojący na czele najważniejszych spółdzielni, to zwy­kli rolnicy, którzy przez cały dzień zajęci są w polu lub w gospodarstwie, a wieczorem zajmują się sprawami spółdzielni. Wieś Prusy oprócz Kółka Rolniczego po­siada jeszcze Straż Pożarną, Teatr i Chór Lu­dowy, Kasę Stefczyka, Koło Gospodyń Wiej­skich, Koło Młodzieży i Spółdzielnię Mle­czarską. Zamierzają uruchomić obecnie łaź­nię spółdzielczą, piekarnię spółdzielczą i war­sztaty krawieckie. Wieś posiada czytelnię, a z gospodarczych rzeczy jeszcze młyn mo­torowy. Na pytanie, co wsi dała spółdzielczość, jeden z rolników odpowiada: „Spółdzielczość przyniosła nam wzmocnienie naszych gospo­darstw, podniosła kulturę naszego życia, da­ła nam wiarę w lepsze jutro i zachętę do ora-cy, która tę lepszą przyszłość ma nam stwo­rzyć". „Co trzeba czynić, aby wieś stała się wzo­rową", — zapytuje redakcja „Zjedno­czenia", otwierając w wymienionym już numerze na ten temat dyskusję. W tej sprawie tak pisze ks. W. Bliziński: „Wieś wzorową wyobrażam sobie, jako zbio­rowisko przeniknięte duchem chrześcijań­skiej spólnoty; jako wielką rodzinę, związa­ną węzłami uczucia interesów z resztą kraju. A wykładnikiem idei chrześcijańskiej spólno-ty jest w mym pojęciu spółdzielczość. Ona przyjmując za punkt wyjścia chrześcijańską sprawiedliwość i miłość bliźniego, stać się winna motorem do różnych osiągnięć w dzie­dzinie dóbr materialnych. Bez tego naczelne­go warunku, urabiającego duszę, rozum i wo­lę człowieka, nie może być rzetelnego idea­łu.... Aby to osiągnąć, trzeba rozwinąć w czło­wieku pierwiastki duchowe... Spełnić to mogą Kościół i szkoła". Prócz tego wieś musi po­siadać dom ludowy, który w pojęciu autora „niemal tak jest konieczny, jak świątynia". A dalej pisze, że podwaliną wszystkich po­czynań jest dobre postawienie czytelnictwa, bo bez tego „nie będzie rzetelnego zrozumie­nia najlepszych zamierzeń; zakuty umysł ciemnego człowieka nie będzie się intereso­wał życiem szerszym; obce mu będą wszelkie potrzeby społeczne; nie wzbudzi się w nim wyższych aspiracyj ani pożądań".

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”