Marszałek Edward Rydz-Smigły

Dnia 18 marca, w przeddzień imienin Pierw­szego Marszałka Polski ś.p. Józefa Pił­sudskiego, obchodziliśmy imieniny naznaczo­nego przez Niego następcy — Edwarda Ry-dza-Śmigłego, Marszałka i Naczelnego Wo­dza Sił Zbrojnych. Obie uroczystości, tak blisko splecione ze sobą w czasie, wydają się być wyrazem owej wielkiej bliskości ideowej, jaka łączy­ła tych dwóch ludzi, z których jeden był nie-za>siąpionym Mistrzem, a drugi ukochanym uczniem i jednym z naj­bliższych współpracow­ników, Współpraca ta rozpoczęła się już na kil­ka lat przed wielką woj­ną w Krakowie, gdzie Edward Rydz przebywał wówczas na studiach w Akademii Sztuk Pięk­nych. Młody, zdolny ' stu­dent - artysta, obecna chluba polskiej armii, urodził się w kresowych Brzeżanach, dnia 11 mar­ca 1886 roku. W swym rodzinnym mieście spę­dził dzieciństwo i wczes­ną młodość. Tam ukoń­czył gimnazjum, pozosta­jąc po przedwczesnej śmierci rodziców pod o-pieką dziadka. Atmosfe­ra zdrowia moralnego, kultury i głębokiego pa­triotyzmu, jaką był o-toczony w tym pierw­szym okresie swego życia, sprzyjała roz­wojowi umysłowemu i duchowemu wra­żliwego i bardzo uzdolnionego chłopca, któ­ry już jako gimnazista zaczął brać czynny udział w tajnych pracach niepodległościo­wych. Wyjazd na wyższe studia do Krako­wa i zetknięcie się z Komendantem Piłsud­skim zadecydowało o dalszych losach mło­dego zapaleńca. Jako żołnierz z powołania, żołnierz, wierzący niezłomnie w zmar­twychwstanie Ojczyzny i pragnący złożyć jej swe czyny i krew w ofierze, oddał się też po żołniersku, to znaczy karnie i cał­kowicie pod rozkazy twórcy Związków Strzeleckich i Legionów. Od tej chwili wi­dzimy Edwarda Rydza przygotowującego się z zapałem do przyszłej czynnej służby woj­skowej. Ze Związku Walki Czynnej przecho­dzi do powstającego w 1910 r. Związku Strzeleckiego, gdzie kończy niższą i wyższą szkołę oficerską. Wyróżniony i niezwykle ce­niony przez swą zwierzchnią władzę, pełni jakiś czas obowiązki I komendanta Oddzia­łu Związku Strzeleckiego w rodzinnych Brzeżanach, następnie Komendanta Kursu Strzeleckiego w Krakowie, Na rok przed wojną zostaje Komendantem Okręgowego Związku Strzeleckiego we Lwowie, gdzie pra­cuje gorliwie nad szkole­niem swych młodszych kolegów i redaguje mie­sięcznik pt. „Strzelec". W tych to latach zaczy­na miody oficer, tworzą­cej się armii polskiej, u-żywać pseudonimu, czy­li przybranego nazwiska „Śmigły", którym podpi­suje się od tej pory zaw­sze. Z chwilą wybuchu wojny staje Rydz - Śmi­gły w szeregach walczą­cych, jako jeden z naj­zdolniejszych i najzau-fańszych pomocników Józefa Piłsudskiego. W 1914 roku otrzymuje do­wództwo pierwszego ba­talionu odradzającego się wojska polskiego. Jemu powierza Piłsudski pierw­szy pułk piechoty Le­gionów w latach 1915 — 1917. Jak musiał „Brygadier Piłsudski" wysoko cenić Rydza-Śmigłego świadczy fakt, że gdy w 1915 roku I Brygada zostaje podzielona, połowę jej od­daje w „wypróbowane ręce podpułkownika Śmigłego-Rydza", zwracając się do żołnierzy z wezwaniem: „Wiem o tym, iż otoczycie Go tym samym zaufaniem i miłością, z jaką odnosiliście się do mnie". Tak chlubnie wyróżniony podpułkownik nie zawiódł pokładanych w nim nadziei. W walkach prowadzonych na Wołyniu za­służył na jeszcze większe uznanie, wykazu­jąc niezwykłe zdolności, męstwo i samo­dzielność. Gdy zaś w połowie 1917 roku Legiony, po odmówieniu Niemcom złożenia przysięgi na „Wierność i towarzystwo broni " poszły w rozsypkę, a Józef Piłsudski wraz ze swoim Szefem Sztabu, płk. Kazimierzem Sosnkowskim został przez Niemców uwięzio-ziony w twierdzy Magdeburskiej, pułkownik Rydz - Śmigły kierował Polską Organizacją Wojskową, mając pieczę nad jej dalszym rozwojem i organizacją, umacniając te kadry wojska polskiego, które rychło czekała roz­prawa z zaborcami. A gdy w listopadzie 1918 roku wybiła dla nas godzina zmartwychwsta­nia, pułkownik Rydz-Śmigły wyrusza w pole. Osłania przed naporem oddziałów niemiec­kich i ukraińskich, pomaga Naczelnemu Wo­dzowi w zdobywaniu „miasta miłego" —Wil­na. W ciągu srogiej zimy 1919 20 roku dowo­dzi wojskiem polsko - łotewskim i zdobywa Letgalię — część dawnych polskich Inflant. Bierze udział w wyprawie na Kijów. Widzi­my Go w bitwie pod Warszawą, kierującego „grupą uderzeniową" walnie przyczyniają­cą się do zwycięstwa nad Bolszewikami. Nie mniejsze są Jego zasługi jako Dowódcy 2 armii w boju nad Niemnem, który stał się pełnym zwycięstwem nad wrogiem. Jeśli uprzytomnimy sobie wszystkie zasługi gen. Rydza - Śmigłego zarówno jako żołnierza i wodza w czasie wojny, jak i bar­dzo bliskiego i zaufanego współpracownika marszałka Piłsudskiego w czasie pokoju, to nie zdziwimy się, że Jego właśnie przezna­czył On na swego następcę. Oświadczenie to złożył na rok przed swą śmiercią na ręce Pana Prezydenta, Ignacego Mościckiego, mó­wiąc: „Gdyby się coś ze mną stało, zastąpi mnie w wojsku gen. Śmigły-Rydz". To też z chwilą śmierci Naczelnika Odrodzonego Państwa Polskiego, generał Rydz-Śmigły zo­stał mianowany Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych, a 10 listopada 1936 roku za­szczycony tytułem Marszałka i Naczelnego Wodza. Godność marszałka — najwyższa god­ność wojskowa w wielu armiach państw europejskich, została ustanowiona w pierw­szych latach po odzyskaniu Niepodległości, jako odpowiednik i przypomnienie dawnej godności hetmana. Dzisiejsi marszałkowie na równi z dawnymi hetmanami otrzymują jako godło swej najwyższej władzy wojsko­wej — buławę. Pierwszym marszałkiem Pol­ski został w roku 1920 Józef Piłsudski, dru­gim w 1929 r. wódz armii francuskiej i przy­jaciel Polski — Ferdynand Foch. W 1936 r. przypadł ten zaszczyt w udziale gen. Rydzo-wi-Śmigłemu. Dekret nominacyjny, czyH za­rządzenie Pana Prezydenta zostało napisane na pergaminie i zawiera takie słowa: „W uznaniu odniesionych zwycięstw w zdobywaniu Niepodległości i wielkich zasług, jakie dla Narodu i Państwa położył General­ny Inspektor Sił Zbrojnych, następca Pierw­szego Marszałka Polski, Józefa Piłsudskie­go, jako też dając wyraz powszechnym pra­gnieniom Narodu i Wojska, mianuję Generała Broni, Edwarda Śmigłego-Rydza, Marszał­kiem Polski". Rolę i znaczenie tej godności, przywią­zanej w chwili obecnej do osoby Generalne­go Inspektora Sił Zbrojnych, najlepiej wyjaś­niają słowa Pana Prezydenta, wypowiedzia­ne na Zamku w Warszawie dn. 10 listopada 1936, przed wręczeniem buławy: „Naczelny Wodzu Sił Zbrojnych! Dzisiej­szy dzień jest dla mnie wielce radosnym, a jestem pewny, że będzie on radosny w ca­łej Polsce, zaznaczając się w historii naszego odrodzonego państwa jako moment wyso­kiej doniosłości. W dniu tym wręczam Ci, Naczelny Wodzu, buławę marszałkowską, jako symbol Twej doniosłej roli w Państwie. Buława hetmańska, którą za chwilę Ci po­dam, nie jest jedynie oznaką najwyższego stopnia wojskowego. Współczesna rzeczywi­stość wymaga zrozumienia tego uroczystego aktu w znaczeniu szczególnie szerokim. Masz razem z Prezydentem Rzeczypospolitej, sza­nując Jego obowiązki konstytucyjne, prowa­dzić Polskę ku najwyższej świetności. Tytuł do tej roli sam sobie wyrąbałeś poprzez dłu­goletni trud. Tym trudem współpracując bezpośrednio z wielkim naszym Marszał­kiem, przyczyniałeś się zawsze szczęśliwie do stworzenia i ugruntowania naszej Niepodle­głości. Niech więc dzisiejsza uroczystość, związana z Twoją Osobą i odczuta radośnie w całej Rzeczypospolitej, jeszcze więcej wzmocni Twego ducha w pracy dla drogiej nam Ojczyzny". W prostej i głębokiej odpowiedzi, jaką dał nowomianowany Marszałek Panu Pre­zydentowi, czuło się szczere wzruszenie i prawdziwe zrozumienie zadań i odpowie­dzialności związanej z zaszczytem, którego dostąpił. Zakończył ją słowami: Spada na mnie trudne zadanie prze- kazania nie pomniejszonej tej buławy i tej godności, która została otoczona najwyższym blaskiem i niezmierzoną głęboką zasługą Pierwszego Marszałka Polski, przekazania jej następnym pokoleniom, trudzącym się w służbie Ojczyzny. Jeżeli trudno jest przewi­dywać rezultaty swojej pracy wtedy, kiedy ona łączy się z losem Narodu, znajdującym się w ręku Opatrzności, jeżeli zuchwalstwem jest dawać w tych okolicznościach jakiekol­wiek zapewnienia, to sądzę, że wolno jest człowiekowi zawsze dać jedno zapewnienie, zapewnienie czystości intencyj i zamierzeń i rzetelności wysiłków". Czuje się więc Marszałek Rydz-Śmigły i jest duchowym spadkobiercą rycerskiej przeszłości Polski, staropolskich wodzów-hetmanów i swego wielkiego Mistrza—Pierw­szego Marszałka Polski. Dlatego, obchodząc dzień Jego imienin obchodziliśmy jednocześ­nie uroczystość całej naszej armii, ślubując w duchu, że stać będziemy zawsze na straży Honoru Polski, prowadząc Ją wspólnym wy­siłkiem całego Narodu do Wielkości i Chwały.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”