Ruch młodzieży wiejskiej i jego znaczenie

Samodzielny ruch młodzieży wiejskiej na­rodził się w okresie budzenia się war­stwy chłopskiej i wyruszania na nową dro­gę do kultury, uświadomienia społecznego i postępu gospodarczego. Na początku na­szego wieku wieś zaczyna nurtować nowy prąd: dążenie do wyzwolenia z pęt ciemnoty, a równocześnie zaczyna walczyć o swe pra­wa społeczne. Długo przedtem wychodzą pis­ma dla wsi, organizowane są kursy dla chło­pów. W r. 1901 zostaje otwarta pierwsza szkoła rolnicza w Pszczelinie przez Maksy­miliana Malinowskiego, a później szkoły w Kruszynku, Sokołówku, które młodzież chłopską uczą nie tylko rolnictwa, lecz bu­dzą ją do życia społecznego i pracy dla wsi. W r. 1907 zaczyna wychodzić „Zaranie", samodzielne pismo chłopskie, skupiające bu­dzącą się myśl wiejską. W r. 1911 przy „Zaraniu" ukazuje się pismo „Młodzi Idą", wydawane przez grupkę młodzieży, byłych wychowanków pierwszych szkół rolniczych. Z pierwszych szkół rolniczych wychodzi­li pracownicy postępu nie tylko gospodar­czego, lecz przede wszystkim społecz­nego. Opierając sie na wzorach duńskich uniwersytetów ludowych, budzono w nich człowieka myślącego nad sensem swojego życia, człowieka mającego poczucie obo­wiązku pracy nad podnoszeniem kulturalnym wsi. Tak powstał z małych początków ruch młodzieży wiejskiej. W r. 1912 ukazuje się również pierwszy numer samodzielnego pisma młodzieżowego „Drużyna". Młodzież drużyniacka stawiła sobie za cel przede wszystkim pracę oświa­tową wśród młodzieży wiejskiej. Praca mło­dzieży drużyniackiej i młodzieży zaraniań-skiej, skupionej wokół „Młodzi Idą", utorowa­ła drogę pracy organizacyjnej w Polsce Nie­podległej. W r. 1914 ruch młodzieży wiejskiej zo­stał wybitnie osłabiony. Wielu najbardziej uświadomionych patriotycznie poszło do Legionów, do P. O. W., walczyć o wolność. A w latach 1919 — 20, gdy cała warstwa chłopska zdawała na froncie bolszewickim egzamin miłości Polski — młodzież poszła w pierwszych szeregach. Wielu poległo, zo­stawiając swoim kolegom testament ofiarno­ści i zupełnego poświęcenia dla sprawy. W r. 1918 praca organizacyjna młodzieży skupia się przy działającym w ramach Cen­tralnego Towarzystwa Rolniczego — Związku Kółek Rolniczych, który tworzy Sekcję Kół Młodzieży Wiejskiej. Istnieje wtedy 167 kół liczących razem 7000 członków. W r. 1919 zjazd delegatów kół tworzy Centralny Zwią­zek Młodzieży Wiejskiej. Nie będziemy tu śledzić dalszego rozwo­ju organizacyjnego ruchu młodzieży, nie bę­dziemy się zastanawiali nad powodami jego rozbicia, rozdrobnienia, mnożenia się nowych form organizacyjnych. Około pół miliona zor­ganizowanej młodzieży wiejskiej znajduje się w różnych organizacjach, stawiających sobie odmienne cele i do innych dążących ideałów. Moglibyśmy je podzielić na takie grupy: organizacje, które stawiają i sobie cele i ideały głównie religijne, to Katolickie Związki Młodzieży; kładące nacisk na samodzielność i rozwój warstwy chłopskiej — Zwią­zek _Młodzieży Wiejskiej R. P. „Wi­ci" i Centralny Związek Młodej Wsi; „Związek Strzelecki" sku­piający młodzież w okół haseł wy­chowania wojskowego i przygotowa­nia do obrony Państwa. Nie wchodząc w szczegóły prac prowadzonych w tych najważniej­szych grupach organizacyj, postara­my się pokrótce przedstawić doro­bek ruchu młodzieżowego, zwłasz­cza na tych odcinkach, gdzie cho­dzi o wypracowanie wartości wiej­skich, wzbogacających życie wsi. Widok tego olbrzymiego pieca hutniczego daje ledwie nikłe pojęcie o potędze naszego ciężkiego przmysłu na Śląsku. Ogólny widok Cieszyna, dziś już w całości należącego do Polski Ruch młodzieży wiejskiej u swoich pod­staw ma potężne dążenie do oświaty, do przebudowy wsi. „Trzeba z żywymi naprzód iść, po życie sięgać nowe", oto jego naczel­ne hasło. Ruch młodzieży wiejskiej rodził się w walce o nowe ideały, tworzony był przez ludzi pełnych poświęcenia, którzy nie mieli na uwadze swojego dobra. Stąd ich najważniejszym celem była praca nad pod­niesieniem wsi, gdyż na wsi widzieli podsta­wę silnego Państwa. Do organizacji idzie młodzież po to, aby się czegoś nowego' nauczyć, aby wspólnym wysiłkiem zdobywać nowe wartości życio­we. Ale do ruchu młodzieżowego należą nie tylko ci, którzy zapisani są do organizacyj młodzieżowych; należą także i ci, którzy skupili się w pozaorganizacyjnych zespołach PR, zespołach samokształceniowych, pojedyncze grupki, a nawet jednost­ki, które odcięte od szerszego świa­ta, same o własnych siłach walczą, czytają, pracują nad sobą i swoją wsią. Dlatego ruch młodzieży wiej­skiej, to samodzielne dążenie mło­dzieży zorganizowanej i niezorgani-zowanej do nowego życia, do oświa­ty i postępu. Ten ruch, istniejący o-koło 30 lat, może się poszczycić wielkim dorobkiem, a zwłaszcza w ciągu 20 lat istnienia w Wolnej Pol­sce. Jak już wskazałem, chodził on różnymi drogami i dziś także nie jest zjednolicony. Lecz każdy kie­runek pracował w imię swoich ide­ałów i pozostawiał ślad swojej pracy. Nie będę tu wyliczał pism wy­dawanych przez ruch młodzieży wiejskiej, książek, które wniósł na wieś, świetlic, radia, tysięcy kursów oświatowych, konkursów PR, kon­kursów czytania. Ogólnie wszystkie te dziedziny nazywamy pracą oświa­tową i ta praca oświatowa to naj-chlubniejszy dorobek ruchu młodzie­żowego. Ruch młodzieżowy wpro­wadził na wieś czytelnictwo. Spra­wił, że gazeta i książka stały się co­dzienną potrzebą wsi, wyparły kar­ty i przesiadywanie w karczmie. Gazeta i książka, odsłaniające nowe światy, mówiły, że wieś ma przed sobą wielką drogę do przeby­cia, że może ją przebyć, jeżeli skupi się w wielkim i samodzielnym wysiłku. Drugą wielką pozycją w dorobku ruchu młodzieży wiejskiej jest obudzenie i pod­niesienie wysoko godności wsi i chłopa. Ruch młodzieży wiejskiej narodził się z ru­chu wyzwoleńczego wsi. Walczył i walczy o prawa chłopa do pełnego życia, a przede wszystkim — by chłop nie był ciemnym anal­fabetą, którego wyzyskiwał i poniewierał nim każdy kto chciał, lecz by był pełno­wartościowym obywatelem, człowiekiem oświeconym i dumnym ze swojej wiejskości. Ruch młodzieży dążył do tego-, by wieś pod­niosła i rozwijała swoje tradycje kulturalne niechęć zobojętniałych, wytrzymali wszystkie ciosy wrogów i dziś zbie­rają już owoce pracy. Lecz cały ruch młodzieży wiej­skiej nie wyszedł jeszcze poza swój okres bohaterski. Jeszcze dziś na błotnistych, polnych drogach cho­dzi armia młodych pionierów spra­wy chłopskiej. Głodni i zmarznięci, lecz z płonącymi sercami. Walczą o oświatę, o przebudzenie potężnych sił zorganizowanej wsi. Ruch młodzieży wiejskiej — to przednia siła wsi walczącej o swoją lepszą przyszłość. Koła i oddziały młodzieży wraz z zespołami PR, ze­społami samokształcenia, to placów­ki i pozycje walki z zacofaniem, z ciemnotą, wyzyskiem i poniewierką Ruch młodzieży wiejskiej w pierwszych 20-tu latach Polski Niepodległej spełnił swoje zadanie tak samo twórczo i ofiarnie, jak i ci, którzy za Nią polegli w latach 1918 — 1920. Ogólny widok Sandomierza. Piękne to i historyczne miasto, ze względu na swoje położenie stanowić dzisiaj będzie jakby stolicę Centralnego Okręgu Przemysłowego. W szybkim tempie powstają, dużym nakładem pracy i kapitałów, potężne budowle fabryczne, które wcho­dzą w skład C.O.P. swoje pieśni, stroje i obrzędy, by nie przyj­mowała naleciałości miejskich, które do wsi nie należały. Ruch młodzieży wiejskiej wy­rabiał we wsi poczucie swojej wartości: że wieś jest najważniejszą podstawą bytu Pań­stwa, że wieś kulturalnie dorównuje miastu, posiada swoją rodzimą kulturę, i więcej w niej tężyzny moralnej niż w miastach. Tak więc przez ruch młodzieży wiejskiej dokonywał się proces wchodzenia wsi w Państwo. Młodzież wyprowadzała wieś z cia­snych i zapomnianych opłotków na szerokie trakty życia publicznego. Robiła to niosąc na wieś oświatę, zrozumienie spraw publicz­nych, państwowych i samorządowych, a jed­nocześnie odgrzebywała z powłoki nalecia­łości miejskich stare i piękne tradycje ro­dzimej kultury wiejskiej. Nowe czasy wymagały nowych form or­ganizacyjnych. I tu młodzi byli pionierami. Ruch młodzieży wiejskiej uczył prowadze­nia pracy organizacyjnej, z niego wychodzi­li organizatorzy kółek rolniczych, spół­dzielń różnego rodzaju, domów ludowych itd. Ruch młodzieży uczył i przekonywał, że oświata i organizacja zawodowa to jedyne drogi ku lepszej przyszłości wsi. Z uniwer­sytetów ludowych, szkół rolniczych,- kur­sów oświatowych wychodzili młodzi działa­cze, pracujący nieraz o głodzie i marznący bez ubrania, chodząc w zimne wieczory da­lekimi, polnymi drogami, budować nową wieś. „Pospólnie a sami". Mamy powiały, gdzie młodzież bez żadnych środków rozpo­czynała organizowanie skupu jaj, zboża, or­ganizację spółdzielń spożywców. Jedynym ich kapitałem było poświęcenie, entuzjazm i wiara głęboka w swoją sprawę. Zwalczyli

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”